ید (یدین)
ید (Iodine / یدین)
فرمول شیمیایی: I₂
CAS Number: 7553-56-2
نام‌های دیگر: ید مولکولی، یدین، Iodum
نوع ماده: عنصر غیرفلزی – جامد خنثی – هالوژن
منبع: استخراج از آب دریا، شورابه‌های زیرزمینی یا فرآیندهای صنعتی (مانند بازیابی از نیترات‌ها)
معرفی کلی
ید یکی از عناصر شیمیایی گروه هالوژن‌ها (گروه ۱۷ جدول تناوبی) است که در شرایط استاندارد به‌صورت جامدی براق، بنفش-سیاه‌رنگ، با بخار بنفش مشخص شناخته می‌شود. این ماده، نقش بسیار مهمی در عملکردهای زیستی انسان داشته و کاربردهای گسترده‌ای در صنایع دارویی، ضدعفونی، تصویربرداری پزشکی، کشاورزی و شیمیایی دارد.
ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی
شکل ظاهری: جامد کریستالی، سیاه-خاکستری با جلای فلزی
بو: بوی نافذ، تند و مشخص
نقطه ذوب: حدود 113.7°C
نقطه جوش: حدود 184.3°C
حلالیت: کم‌محلول در آب (تقریباً 0.03 گرم در لیتر)، اما محلول در الکل، اتانول، کلروفرم، بنزن، و یدید پتاسیم
بخار بنفش‌رنگ: در گرما به‌راحتی تصعید می‌شود
خواص و مزایا
خاصیت ضدعفونی‌کنندگی بسیار بالا
قابلیت تشکیل کمپلکس با یدیدها و سایر ترکیبات جهت افزایش حلالیت
پایدار در محیط خشک، ولی حساس به نور و حرارت
قابل تبدیل به مشتقات دارویی و ضدعفونی‌کننده مانند تینکچر ید و یدوپوویدون (بتادین)
خواص اکسیدکننده ملایم – قابل استفاده در سنتز آلی
کاربردها در صنایع مختلف
صنایع دارویی و پزشکی
ترکیب اصلی در محلول‌های ضدعفونی‌کننده (تینکچر ید، یدوپوویدون)
کمک به تولید داروهای تیروئیدی و مکمل‌های ید برای کم‌کاری تیروئید
عامل تصویربرداری در پزشکی هسته‌ای و تهیه رادیوایزوتوپ‌ها مانند I-131
استفاده در گازهای استریل و ضدعفونی ابزار جراحی
صنایع غذایی و کشاورزی
افزودنی جهت یددار کردن نمک خوراکی (جهت جلوگیری از گواتر)
آفت‌کش و قارچ‌کش در برخی ترکیبات کشاورزی
مکمل دام و طیور برای بهبود رشد و سلامت تیروئید
صنایع شیمیایی و صنعتی
سنتز مواد شیمیایی آلی خاص
کاربرد در پیل‌های خورشیدی، صنایع رنگ‌سازی و تجزیه و تحلیل آزمایشگاهی
عامل اکسیدکننده در واکنش‌های خاص آزمایشگاهی
استفاده در ساخت پلیمرها و مواد نوری
نکات ایمنی و احتیاط
ماده‌ای سمی و تحریک‌کننده است. تماس با پوست و چشم می‌تواند موجب سوختگی یا التهاب شود.
بخارات ید محرک راه تنفسی هستند؛ استفاده از ماسک و تهویه مناسب الزامی است.
نگهداری باید در ظروف مات، بسته، خنک و خشک انجام شود.
از تماس مستقیم با فلزات قلیایی، آمونیاک و مواد احیاکننده خودداری شود.
در صورت تماس پوستی، شستشو با آب و صابون توصیه می‌شود.
جمع‌بندی
ید (Iodine) ماده‌ای بسیار ارزشمند و پرکاربرد در صنایع مختلف از جمله دارویی، ضدعفونی، غذایی، شیمیایی و کشاورزی است. به دلیل خواص ضدباکتریایی و اکسیدکنندگی، هم در ترکیب‌های درمانی و هم در واکنش‌های آزمایشگاهی نقش مهمی دارد.
خرید ید با کیفیت بالا از کیمیاگران سبحان قومس
شرکت کیمیاگران سبحان قومس تأمین‌کننده معتبر ید خالص و صنعتی مناسب برای مصارف دارویی، صنعتی و ضدعفونی در ایران است.
📲 برای اطلاع از قیمت، موجودی و شرایط خرید، لطفاً به واتسپ پشتیبانی ما پیام دهید.
