اسید مالیک (مالیک اسید)

اسید مالیک (Malic Acid)

فرمول شیمیایی: C₄H₆O₅
نام علمی: 2-Hydroxy-1,2-dicarboxylic acid
نام‌های دیگر: اسید مالیک، مالات، هیدروکسی سوکسینیک اسید (Hydroxy Succinic Acid)

🔍 معرفی کلی

اسید مالیک یک اسید آلی طبیعی از دسته آلفا هیدروکسی اسیدها (AHAها) است که به‌طور طبیعی در میوه‌هایی مثل سیب، انگور، گیلاس و زغال‌اخته یافت می‌شود. واژه‌ی "مالیک" برگرفته از کلمه لاتین "malum" به معنای سیب است، چراکه این اسید برای اولین‌بار در آب سیب کشف شد.

در صنایع آرایشی، به دلیل ساختار ملایم‌تر نسبت به سایر AHAها مانند اسید گلیکولیک، کاربرد آن در فرمول‌های لایه‌بردار، روشن‌کننده و مرطوب‌کننده رو به افزایش است.

⚗️ ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی

• شکل ظاهری: پودر کریستالی سفید یا بی‌رنگ

• حلالیت: محلول در آب و الکل

• pH (در محلول): اسیدی (حدود 3 تا 4 بسته به غلظت)

• نقطه ذوب: حدود 130°C

• بو و طعم: طعم ترش و میوه‌ای (در محصولات خوراکی)

✅ خواص و مزایا در محصولات پوستی

1. لایه‌برداری ملایم

به عنوان یک AHA، با حل کردن پیوندهای بین سلول‌های مرده‌ی پوست، به جدا شدن لایه‌های سطحی و نوسازی پوست کمک می‌کند، اما با تحریک‌پذیری کمتر نسبت به گلیکولیک اسید.

2. روشن‌کننده و یکنواخت‌کننده رنگ پوست

با تسریع در گردش سلولی، باعث کاهش لک، تیرگی و رنگ ناهموار پوست می‌شود.

3. آبرسان و تنظیم‌کننده pH

اسید مالیک خاصیتی مرطوب‌کننده دارد و می‌تواند به تعادل اسیدیته (pH) پوست یا فرمولاسیون کمک کند.

4. آنتی‌اکسیدان و ضدباکتری

دارای خاصیت آنتی‌اکسیدانی خفیف بوده و به کاهش رشد باکتری‌های مولد آکنه کمک می‌کند.

🧴 کاربردها در صنایع مختلف

محصولات آرایشی و بهداشتی:

• کرم‌ها و سرم‌های لایه‌بردار

• تونرهای تنظیم‌کننده pH

• ماسک‌های روشن‌کننده

• شامپوهای شوره‌بر

• ضدعرق‌ها (به دلیل خاصیت تنظیم pH و ضدباکتری)

صنایع غذایی:

• به‌عنوان افزودنی غذایی E296 برای تنظیم طعم و pH

• طعم‌دهنده طبیعی در نوشیدنی‌ها و آب‌نبات‌ها

⚠️ نکات ایمنی مصرف

• ✅ ایمن برای پوست در غلظت‌های کمتر از 10% در محصولات روزانه

• ❗ غلظت‌های بالاتر ممکن است باعث تحریک یا حساسیت شوند (به‌خصوص در پوست‌های خشک یا حساس)

• ❗ حتماً با ضدآفتاب در روز استفاده شود، زیرا اسیدهای AHA پوست را نسبت به نور خورشید حساس‌تر می‌کنند

• 🚫 استفاده هم‌زمان با سایر AHA یا رتینوئیدها نیاز به دقت و فاصله زمانی دارد

💡 نکات فرمولاسیونی

• غلظت پیشنهادی: 1% تا 5% در محصولات روزانه، تا 10% در ماسک‌ها یا پیلینگ‌های دوره‌ای

• سازگار با: نیاسینامید، هیالورونیک اسید، گلیسیرین

• ناسازگار با: اسید گلیکولیک یا رتینول (در صورت استفاده هم‌زمان یا پشت سر هم، می‌تواند تحریک‌زا باشد)

• کاربرد هم‌زمان: برای پوست‌های چرب یا مستعد جوش، همراه با اسید سالیسیلیک قابل ترکیب است

جمع‌بندی

اسید مالیک یک AHA ملایم با خاصیت لایه‌برداری، روشن‌کنندگی و تنظیم pH است که به دلیل حساسیت کمتر نسبت به سایر AHAها، در فرمولاسیون‌های پوست‌های حساس یا مختلط بسیار پرکاربرد است. از آن می‌توان در پاک‌کننده‌ها، ماسک‌ها و کرم‌های روزانه استفاده کرد و گزینه‌ای ایمن برای لایه‌برداری تدریجی و غیرتهاجمی پوست محسوب می‌شود.