اسید اگزالیک (اگزالیک اسید)
اسید اگزالیک (Oxalic Acid)
فرمول شیمیایی: C₂H₂O₄
فرمول ساختاری: HOOC–COOH
شماره CAS: 144-62-7
نام‌های دیگر: اتاندیوئیک اسید، Oxalic acid dihydrate (برای فرم آبدار)، اسید اگزالیک دی‌هیدرات، اسید اِگزالیک
نوع ماده: اسید آلی دوپروتونی قوی
منبع: سنتزی (صنعتی) و طبیعی (در برخی گیاهان نظیر ریواس، اسفناج، چغندر)
معرفی کلی
اسید اگزالیک یکی از ساده‌ترین اسیدهای دی‌کربوکسیلیک با قدرت خورندگی بالا است که در طبیعت نیز به‌طور گسترده در گیاهان یافت می‌شود. این اسید بیشتر به‌صورت بلورهای بی‌رنگ و محلول در آب شناخته می‌شود و به‌واسطه خاصیت کلات‌کنندگی قوی با یون‌های فلزی، کاربردهای گسترده‌ای در صنایع دارد. فرم رایج آن در بازار معمولاً به‌صورت دی‌هیدرات (آبدار) عرضه می‌شود.
ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی
شکل ظاهری: پودر بلوری سفید رنگ
بو: بی‌بو
طعم: ترش و قابض (غیرخوراکی و سمی)
حلالیت: به‌خوبی در آب حل می‌شود؛ کمی محلول در الکل
وزن مولکولی (دی‌هیدرات): 126.07 گرم بر مول
نقطه ذوب: 101 تا 102 درجه سانتی‌گراد (برای فرم آبدار)
pKa: حدود 1.23 و 4.19 (دو پروتون دارد)
خاصیت خورندگی: بالا – در تماس با پوست و فلزات خورنده است
ثبات: در شرایط خشک و خنک پایدار
خواص و مزایا
کلات‌کننده قوی یون‌های فلزی (به‌ویژه کلسیم، آهن، منیزیم)
خاصیت سفیدکنندگی و لکه‌بری بالا
کاهش سختی آب از طریق واکنش با کلسیم
خاصیت ضدزنگ و ضدخوردگی فلزات سبک
زدودن زنگ‌زدگی، کپک، جرم، رسوبات معدنی
بازیابی رنگ و درخشندگی سطوح سنگی و فلزی
کاربردها در صنایع مختلف
1. صنعت نساجی و دباغی
سفیدکننده پارچه و الیاف
کنترل pH در عملیات رنگرزی
آماده‌سازی چرم در مرحله دباغی
2. صنعت سنگ و سرامیک
تمیزکننده و براق‌کننده سنگ‌های طبیعی مانند مرمر، گرانیت و تراورتن
حذف رسوبات معدنی از کاشی و سرامیک
3. صنایع فلزکاری
حذف زنگ‌زدگی از فلزات آهنی
پاک‌سازی قطعات صنعتی و ماشین‌آلات
پیش‌تیمار سطوح قبل از آبکاری
4. صنعت داروسازی و آزمایشگاهی
در سنتز ترکیبات آلی خاص
کاهنده قوی در واکنش‌های شیمیایی
حذف یون‌های مزاحم در تجزیه‌های شیمیایی
5. کاربردهای خانگی و کشاورزی
لکه‌بری فرش و لباس (در صورت رقیق‌سازی و با احتیاط)
دفع رسوبات آهکی از شیرآلات
در برخی فرمول‌های آفت‌کش طبیعی (به‌ویژه علیه کنه‌های زنبورعسل)
نکات ایمنی و احتیاط
سمیت: بالا – بلعیدن، استنشاق یا تماس طولانی با پوست و چشم خطرناک است
استفاده از دستکش، عینک محافظ و ماسک الزامی است
دور از دسترس کودکان و حیوانات خانگی نگهداری شود
در محیط خشک، خنک، دور از نور و در ظرف کاملاً دربسته نگهداری شود
از تماس با فلزات و مواد قلیایی شدید خودداری شود
جمع‌بندی
اسید اگزالیک یکی از مهم‌ترین اسیدهای آلی صنعتی با ویژگی‌های منحصر‌به‌فرد در حذف رسوبات معدنی، لکه‌گیری، ضدزنگ و عملیات آماده‌سازی فلز و سنگ است. این ماده در اغلب صنایع از نساجی و چرم‌سازی گرفته تا فلزکاری، کشاورزی، سنگ و آزمایشگاه‌های شیمیایی کاربرد وسیعی دارد. پتانسیل بالای کلات‌کنندگی آن با فلزات، باعث شده که جایگاه ویژه‌ای در تولید و پاک‌سازی صنعتی داشته باشد.
خرید اسید اگزالیک از شرکت کیمیاگران سبحان قومس
جهت تهیه مستقیم اسید اگزالیک با خلوص بالا و قیمت رقابتی از واردکننده اصلی، همین حالا به واتسپ پشتیبانی شرکت کیمیاگران سبحان قومس پیام دهید.
