پودر سوربیتول Sorbitol
پودر سوربیتول (Sorbitol Powder)
نام شیمیایی: D-Sorbitol
فرمول مولکولی: C₆H₁₄O₆
شکل فیزیکی: پودر سفید، کریستالی، شیرین‌مزه
منبع: سنتز صنعتی از گلوکز (نشاسته ذرت، گندم یا سیب‌زمینی)
رده ماده: الکل قندی (sugar alcohol)
✅ معرفی کلی
پودر سوربیتول یک الکل قندی طبیعی است که به‌طور گسترده در صنایع غذایی، دارویی، آرایشی و بهداشتی استفاده می‌شود. این ماده دارای طعم شیرینی ملایم است اما کالری آن کمتر از شکر است و در متابولیسم بدن به آرامی جذب می‌شود. سوربیتول در طبیعت در میوه‌هایی مانند سیب، گلابی و آلو نیز یافت می‌شود.
⚙️ خواص فیزیکی و شیمیایی
ویژگی | مقدار |
|---|---|
طعم | شیرین (حدود 60٪ شیرینی ساکارز) |
حلالیت در آب | بسیار بالا |
نقطه ذوب | 95-100 درجه سانتی‌گراد |
شکل | پودر سفید یا کریستالی |
بو | بی‌بو |
pH محلول 10٪ | 5–7 |
🌟 ویژگی‌ها و مزایا
1. جایگزین قند
دارای طعم شیرین، اما با کالری کمتر و شاخص گلیسمی پایین. مناسب برای افراد دیابتی و فرمول‌های رژیمی.
2. مرطوب‌کننده (Humectant)
در محصولات مراقبت از پوست و دهان، سوربیتول رطوبت را جذب و حفظ می‌کند و مانع خشکی پوست یا دهان می‌شود.
3. پایدارکننده و بهبود بافت
در خمیردندان‌ها و آدامس‌ها، به حفظ قوام، جلوگیری از کریستال شدن و ایجاد بافت نرم کمک می‌کند.
4. ملین ملایم (در دوزهای بالا)
در فرآورده‌های دارویی خاص، به عنوان ملین اسموتیک استفاده می‌شود.
🧴 کاربردهای رایج
حوزه | استفاده |
|---|---|
صنایع غذایی | شیرین‌کننده در آدامس، شکلات بدون قند، شیرینی رژیمی |
دارویی | حامل دارویی، ملین، پوشش قرص |
آرایشی و بهداشتی | مرطوب‌کننده در خمیردندان، کرم، لوسیون، شوینده صورت |
صنعتی | در تولید رزین، رنگ و پلیمرهای زیست‌تخریب‌پذیر |
🧪 نکات ایمنی
✅ تایید شده توسط FDA و EFSA
✅ بی‌ضرر برای مصرف انسانی در دوزهای معمول
❌ مصرف بیش‌ازحد خوراکی ممکن است باعث نفخ یا ملین‌شدن شود
✅ ایمن برای استفاده در محصولات مراقبتی کودکان
💡 نکات فرمولاسیون
غلظت معمول مصرف در محصولات بهداشتی: 1–10٪
پایداری بالا در pH گسترده
ترکیب مؤثر با گلیسیرین، پروپیلن گلایکول، و سایر الکل‌های قندی
جمع‌بندی
سوربیتول پودری یک ماده چندکاره با ایمنی بالا و کاربردهای فراوان است. این ماده علاوه‌بر ایجاد شیرینی ملایم، عملکردهای کلیدی در مرطوب‌سازی، تثبیت بافت، و بهبود پایداری محصول دارد و به همین دلیل از جایگاه ویژه‌ای در صنایع غذایی، دارویی و مراقبتی برخوردار است.