مانیتول (Mannitol)
معرفی کلی
مانیتول یک الکل قندی طبیعی است که از احیای مانوز یا فروکتوز به دست می‌آید. این ماده به‌طور طبیعی در میوه‌ها، سبزیجات، جلبک‌ها و برخی قارچ‌ها وجود دارد. مانیتول در دسته پلی‌ال‌ها (polyol) یا الکل‌های قندی قرار می‌گیرد و بیشتر به عنوان شیرین‌کننده، مدر (ادرارآور)، و حجم‌دهنده در صنایع مختلف استفاده می‌شود.
ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی
فرمول شیمیایی: C₆H₁₄O₆
شکل ظاهری: پودر یا بلور سفید، بی‌بو و شیرین‌مزه
طعم: شیرینی ملایم، تقریباً ۵۰ تا ۷۰ درصد شیرینی ساکارز
نقطه ذوب: حدود ۱۶۵–۱۶۹ درجه سانتی‌گراد
انحلال‌پذیری: محلول در آب، نسبتاً نامحلول در الکل
پایداری حرارتی: پایدار در برابر گرما
شاخص گلیسمی: بسیار پایین (مناسب برای دیابتی‌ها)
خواص و مزایا
شیرین‌کننده کم‌کالری
مناسب برای بیماران دیابتی به دلیل شاخص گلیسمی پایین
پیشگیری از پوسیدگی دندان‌ها (غیرقابل تخمیر توسط باکتری‌های دهان)
دارای اثر اسموتیک در بدن؛ باعث افزایش ادرار (اثر مدر)
استفاده به عنوان حجم‌دهنده و پرکننده در قرص‌ها و مکمل‌ها
کاهش فشار داخل جمجمه و چشم در کاربردهای دارویی خاص
کاربردها در صنایع مختلف
🔹 صنایع غذایی:
به عنوان شیرین‌کننده در آدامس‌های بدون قند، شکلات رژیمی، آب‌نبات، دسرها
تثبیت‌کننده بافت و جلوگیری از جذب رطوبت
بهبود طعم محصولات دیابتی و رژیمی
🔹 صنایع دارویی:
به عنوان مدر (دیورتیک) در بیماران دارای فشار مغزی یا چشمی بالا
پرکننده در قرص‌ها و کپسول‌ها
محلول تزریقی در بیمارستان‌ها برای درمان اورژانسی
بهبود دفع ادرار در نارسایی کلیه
🔹 صنایع آرایشی و بهداشتی:
مرطوب‌کننده در کرم‌ها و لوسیون‌ها
افزودنی در دهان‌شویه‌ها و خمیردندان‌ها به دلیل شیرینی و محافظت از دندان
نکات ایمنی و احتیاط
به طور کلی ایمن (GRAS) توسط FDA شناخته شده
مصرف بیش از حد ممکن است موجب نفخ، گاز یا اسهال اسموتیک شود
برای استفاده دارویی در دوز بالا نیاز به تجویز پزشک دارد
در محل خشک، خنک و به دور از نور مستقیم نگهداری شود
جمع‌بندی
مانیتول ماده‌ای پرکاربرد و ایمن در صنایع دارویی، غذایی و بهداشتی است که به دلیل شیرینی طبیعی، کم‌کالری بودن و خواص درمانی‌اش، جایگاه ویژه‌ای در بازار دارد. برای تهیه مانیتول با خلوص بالا و قیمت مناسب، همین حالا به واتسپ پشتیبانی شرکت کیمیاگران سبحان قومس پیام دهید و سفارش خود را ثبت کنید.