تولوئن (Toluene)

تولوئن (Toluene)

معرفی کلی

تولوئن (Toluene) یک حلال آلی آروماتیک با فرمول شیمیایی C₇H₈ است که به صورت مایع شفاف، بی‌رنگ و با بوی مشخص عرضه می‌شود. این ماده به دلیل حلالیت بالا در رزین‌ها، چربی‌ها و بسیاری از ترکیبات آلی در صنایع شیمیایی، رنگ‌سازی، دارویی و آرایشی کاربرد گسترده دارد. تولوئن یکی از ترکیبات اصلی خانواده آرن‌ها (آروماتیک‌ها) محسوب می‌شود و به عنوان حلال، رقیق‌کننده و ماده اولیه سنتزی استفاده می‌شود.

مشخصات کلی

• نام فارسی: تولوئن

• نام انگلیسی: Toluene

• فرمول شیمیایی: C₇H₈

• وزن مولکولی: 92.14 g/mol

• شکل ظاهری: مایع شفاف، بی‌رنگ

• حلالیت: نامحلول در آب، محلول در اکثر حلال‌های آلی

ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی

• حالت: مایع شفاف

• بو: شیرین و مشخص

• چگالی: 0.867 g/cm³

• نقطه جوش: 110.6 °C

• نقطه ذوب: -95 °C

• ویژگی: قابل اشتعال، تبخیر سریع، حلال آروماتیک

خواص و مزایا

✅ حلال مؤثر برای رزین‌ها، چربی‌ها و روغن‌ها
✅ تبخیر سریع و بدون برجای گذاشتن اثر
✅ قابلیت حل کردن طیف گسترده‌ای از ترکیبات آلی
✅ ماده اولیه مهم در سنتزهای شیمیایی و صنعتی
✅ سازگار با بسیاری از فرمولاسیون‌های صنعتی و آزمایشگاهی

کاربردها

🔹 صنایع شیمیایی و صنعتی

• حلال در سنتزهای آلی و فرایندهای صنعتی

• رقیق‌کننده و پاک‌کننده رزین‌ها، رنگ‌ها و چسب‌ها

🔹 صنایع دارویی

• حلال برای ترکیبات دارویی و مواد فعال

🔹 صنایع آرایشی

• رقیق‌کننده و حامل در برخی فرمولاسیون‌های تخصصی

🔹 صنایع نفت و پالایش

• ماده اولیه در تولید مشتقات بنزینی و صنعتی

نکات ایمنی و احتیاط

⚠️ قابل اشتعال شدید – دور از حرارت و شعله مستقیم نگهداری شود.
⚠️ تماس با پوست و چشم ممکن است تحریک ایجاد کند.
⚠️ استنشاق بخارات می‌تواند اثرات عصبی و مسمومیت ایجاد کند؛ استفاده از تهویه مناسب یا ماسک توصیه می‌شود.
⚠️ در محیط خشک، خنک و دور از منابع جرقه و شعله نگهداری شود.

جمع‌بندی

تولوئن (Toluene) یک حلال آروماتیک پرکاربرد است که در صنایع شیمیایی، دارویی، آرایشی و نفتی نقش کلیدی دارد. این ماده به دلیل حلالیت بالا، تبخیر سریع و توانایی حل طیف گسترده‌ای از ترکیبات آلی، یکی از مواد پایه و مهم در فرمولاسیون‌های صنعتی و سنتزهای شیمیایی محسوب می‌شود.