آزلائیک اسید (آزلاییک اسید) Azelaic acid

🔍 معرفی کلی

آزلائیک اسید یک اسید دی‌کربوکسیلیک طبیعی است که به‌طور طبیعی در گندم، چاودار، جو و همچنین توسط برخی باکتری‌های پوست تولید می‌شود. این ترکیب، به دلیل خواص ضدالتهابی، ضدباکتری، ضدلک و تنظیم‌کننده کراتین‌سازی، در درمان مشکلات پوستی مانند آکنه، روزاسه، لک‌های تیره (هایپرپیگمنتیشن) و حتی منافذ باز بسیار مؤثر است.

در مقایسه با ترکیباتی مثل کوجیک اسید یا آربوتین، آزلائیک اسید علاوه بر روشن‌کنندگی، عملکرد درمانی گسترده‌تری دارد.

⚗️ مشخصات فیزیکی و شیمیایی

• شکل ظاهری: پودر سفید

• حلالیت: محلول در آب گرم، اتانول و برخی حلال‌های آلی

• pH محلول: در فرمولاسیون‌های پوستی بین 4 تا 5.5

• پایداری: مقاوم در برابر اکسیداسیون و نور

• نقطه ذوب: حدود 106.5°C

• بو: بدون بو یا بسیار ملایم

✅ خواص و مزایا

1. کاهش لک و روشن‌کننده پوست

آزلائیک اسید تولید آنزیم تیروزیناز را مهار می‌کند و در نتیجه باعث کاهش تولید ملانین و روشن شدن لکه‌های تیره، ملاسما و کک‌ومک می‌شود.

2. درمان آکنه و کنترل چربی

این ماده با مهار رشد باکتری پروپیونی‌باکتریوم آکنه و تنظیم فرآیند کراتین‌سازی، به رفع جوش‌های سرسیاه، سرسفید و التهابی کمک می‌کند.

3. درمان روزاسه (Rosacea)

آزلائیک اسید یکی از مواد تأییدشده توسط FDA برای کاهش قرمزی و التهاب در پوست‌های مبتلا به روزاسه است.

4. جایگزین ملایم برای رتینوئیدها و اسیدهای قوی

در پوست‌های حساس، آزلائیک اسید می‌تواند گزینه‌ای مناسب برای درمان لک و آکنه باشد بدون اینکه باعث پوسته‌ریزی یا تحریک شدید شود.

🧴 کاربردها

در محصولات آرایشی و درمانی:

• سرم‌ها و کرم‌های ضدلک و روشن‌کننده

• ژل‌های ضدآکنه

• درمان موضعی روزاسه

• کرم‌های متعادل‌کننده پوست چرب

• محصولات لایه‌بردار ملایم (بدون تحریک شدید)

در نسخه‌های دارویی:

• کرم یا ژل 15٪ تا 20٪ برای درمان آکنه و روزاسه (با تجویز پزشک)

⚠️ نکات ایمنی و مصرف

• ✅ آزلائیک اسید معمولاً در غلظت 5٪ تا 10٪ در محصولات آرایشی و 15٪ تا 20٪ در محصولات دارویی استفاده می‌شود.

• ✅ مناسب انواع پوست، حتی حساس و مستعد قرمزی

• ❗ ممکن است در هفته‌های اول مصرف، کمی سوزش یا خشکی ایجاد کند که معمولاً موقتی است.

• ✅ حتماً با ضدآفتاب استفاده شود، چون پوست را کمی نسبت به نور حساس می‌کند.

• 🚫 نباید روی پوست آسیب‌دیده، زخم یا ملتهب بدون مشورت استفاده شود.

💡 نکات فرمولاسیونی

• غلظت مؤثر پیشنهادی: 5% تا 10%

• سازگار با: نیاسینامید، سالیسیلیک اسید (در غلظت‌های ملایم)، هیالورونیک اسید

• ناسازگار با: AHA/BHA قوی یا رتینوئیدهای تحریک‌کننده، در مصرف هم‌زمان (مگر با فاصله زمانی)

• فرم‌های قابل تهیه: کرم، ژل، سرم یا ترکیبات لیپوزومی برای جذب بیشتر

مقایسه کوتاه با کوجیک اسید:

جمع‌بندی

آزلائیک اسید ترکیبی چندمنظوره، ایمن و نسبتاً ملایم است که برای طیف وسیعی از مشکلات پوستی از جمله آکنه، لک، قرمزی و تیرگی کاربرد دارد. در صورت استفاده منظم و اصولی، بدون تحریک شدید، می‌تواند پوست را روشن‌تر، یکنواخت‌تر و شفاف‌تر کند.